فضایل تلاوت قرآن در ماه رمضان

مسلمانِ آگاه، به ارزش این ماه مبارک و عظمت روزها و شب‌های آن پی می‌برد، پس آن‌ها را به طاعت، تقرب جستن و عبادت می‌گذراند و کارهای نیک بسیاری انجام می‌دهد که موجب تعالِی و تقرّب او به خداوند متعال می‌شود. از جمله اعمال نیک و عبادات مهمی که در ماه رمضان بسیار شایسته است، خواندن قرآن کریم است، زیرا در این ماه تأثیر خاصی دارد، چگونه چنین نباشد درحالی که قرآن در ماه رمضان نازل شده است: «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ» (بقره:١٨٥) ترجمه: «(آن چند روز محدود و اندک) ماه رمضان است، (ماهی) که قرآن در آن نازل شده است، (کتابی) که راهنمای مردم است و (در بردارنده) نشانه‌ها و دلایل آشکار و روشن از هدایت و جدا کنندۀ حق از باطل است».

هیچ دلیل روشن‌تری بر تأکید بر توجه به آن در این ماه از قول ابن عباس رضی‌الله‌عنهما نمی‌یابیم: «جبرئیل علیه‌السلام هر شب در ماه رمضان با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم ملاقات می‌کرد و همراه او قرآن می‌خواند». این امر بیانگر استحباب تلاوت زیاد قرآن در این شب و روزهای مبارک استلإ تا خواننده به ثوابی که خداوند متعال برای تلاوت کنندگان کلام او و دل‌بستگان به کتابش مهیا کرده است، برسد. رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم می‌فرماید: «هرکه حرفی از کتاب خداوند را بخواند برایش یک نیکی است و هر نیکی مانند ده نیکی می‌باشد، من نمی‌گویم که «ألم» یک حرف است، بلکه الف، لام و میم هر کدام یک حرف هستند». (به روایت ترمذی)

قاری قرآن در قیامت با فرشتگان همراه می‌شود همانطور که عائشه رضی‌الله‌عنها روایت می‌کند که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم فرمودند: «کسی که در (تلاوت) قرآن مهارت دارد همراه بزرگان و نیکان است و کسی که قرآن را به سختی می‌خواند و تلاوت بر او سخت است، برایش دو اجر می‌باشد» (متفق علیه)

و پیامبر صلی‌الله علیه‌وسلم ابوذر رضی‌الله‌عنه را به کثرت تلاوت، توصیه می‌کردند.

پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلم در مورد تلاوت قرآن می‌فرماید: «بر توست تلاوت قرآن، زیرا در زمین برایت همچون نوریست و یادیست برایت در آسمان». (روایت ابن حبان) و همچنان در جایی دیگر می‌فرماید: «قرآن را بخوانید؛ چراکه آن در روز قیامت برای یاران خود شفاعت‌گر است». (روایت مسلم)

کسی که در حالت سلف صالح تأمل کند، درمی‌یابد که چه قدر آن‌ها بر این کتاب ملازمت، علاقه و اهتمام داشتند. آن‌ها شب و روز قرآن را تلاوت می‌کردند و بعضی از سلف صالح هر سه شب یک مرتبه قرآن را ختم می‌کردند. آورده شده که اسود رحمه‌الله در هر دو شب از رمضان قرآن را ختم می‌کرد و قتاده رحمه‌الله هر هفت روز ختم می‌کرد. از اما شافعی رحمه‌الله نقل شده است که ایشان در ماه رمضان هر روز دو مرتبه قرآن را ختم می‌کردند و همچنان امام مالک رحمه‌الله هنگامی که ماه رمضان فرا می‌رسید، مجالس حدیث و اهل علم را ترک می‌گفت و فقط به قرآن می‌پرداخت و آن را از روی مصحف می‌خواند.

ابن رجب رحمه‌الله گفت: «در روایات اینچنین آمده است که ختم قرآن در کمتر از سه روز نهی شده است، برای کسی که بر آن عادت کند؛ اما در اوقات با فضیلت و خاص همچون رمضان و شب‌هایی که امید می‌رود شب قدر باشد، یا در اماکن با فضیلت همچون مکه و مدینه، برای کسانی که اهل آنجا نباشند مستحب است که برای غنیمت شمردن زمان و مکان زیاد تلاوت کنند».

باارزش‌ترین لحظه در زندگی مؤمن، آن لحظاتی است که با کتاب الله متعال سپری می‌کند و آن را در دستانش حمل می‌کند و با چشمانش می‌نگرد و آیاتش را تلاوت می‌کند و در موضوعات و ترکیبات آن تدبر می‌کند و دربارۀ آنچه از دلایل محکم و الفاظ معجزه آسا که در قرآن آمده فکر می‌کند و از آیاتی که داستان‌های اولین و آخرین انسان‌ها و آنچه اللّه متعال برای مؤمنان با تقوی از فضیلت‌ها و نیکی‌ها آماده کرده است و آنچه منتظر مخالفان و مجرمان از عذاب و سختی است درس می‌گیرد.

منبع: اسلام آنلاین

برگردان: فرهاد سپهری