دلباختن به مظاهر دنیا
از جمله مظاهر ضعف ایمان دلباختن به دنیا و میلان قبلی به سوی آن است، این عمل سبب شکست آشکار برای مسلمانان در غزوه احد گردید: «مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ» [آل عمران: 152] «گروهی از شما دنیا میخواست و گروهی آخرت را سپس شما را الله متعال از کفار برگردانید».
ایمان قوی ایجاب می‌کند تا هر امری که در دنیا وقوع پیدا می‌کند بدون اثرگزاری الله متعال صورت نمیگیرد چی کامیابی و چه شکست و ناکامی ولی اگر کامیابی و یا ناکامی به سبب ظاهری دیده شود عامل سقوط میگردد نمونه بارز آن غزوه حنین است که مسلمانان را کثرت تعداد و وسائل جنگی در تعجب انداخت و فکر کردند که از کمبود شمار لشکریان شکست نخواهند خرد این عمل باعث شکست نخستینشان گردید الله متعال میفرماید:
«لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنْكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُمْ مُدْبِرِينَ» [انفال: 25] «بیگمان الله متعال شمارا در بسا مواردی یاری نمود و در روز حنین آنگاه که شمارا زیادت تعدادتان در تعجب انداخت، هیچ سودی برای شما نرسانید و زمین بر شما با وجود فراخی آن تنگ شد باز شما پش گردانید و فرار نمودید».
اما در صلح حدبییه ایمان قوی و اخلاص قبلی آن‌ها را الله متعال تمجید می‌کند و آن را مایه پیروزی میداند میفرماید:
«لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا» [فتح:18] «الله متعال از مؤمنان خوشنود شد آنگاه که با تو (ای پیامبر) زیر درخت بیعت نمودند، الله متعال دانست در قلب آن‌ها(ایمان و اخلاص را) بر آن‌ها سکینه نازل نمود و فتح نزدیک».
ابن کثیر رحمه‌الله «فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ» را به صدق، وفا، اطاعت و پیروی تعبیر نموده است.(1) خلاصه این آیه نشانگر این مطلب است که ایمان خالص سبب پیروزی و کامیابی است و از این بهتر ایمان که تا مرگ همرای پیامبر> بیعت و تعهد نمودند.
همین باعث شد که پیامبر> تاکید بر این داشت که در لشکر کسانی اضافه شوند که ایمان قوی داشتند و پیامبر> میفرمود: «أبغوني الضعفاء فإنما ترزقون وتنصرون بضعفائكم»، (2) (برای من ضعیفان را جستجو کند بیگمان برای شما روزی داده میشود و شما را یاری میشود توسط ضعیفان شما). و همچنان میفرمود: «إنما ينصر الله هذه الأمة بضعيفها، بدعوتهم وصلاتهم وإخلاصهم»؛ (3) (الله متعال این امت را توسط ضعیف آن‌ها نصرت می‌کند و با دعا نماز و اخلاص آن‌ها). علت عمده این کار اینکه اشخاص ضعیف و نا توان بجز از الله متعال به اسباب ظاهری نمیبینند چون اسباب ظاهری با خود ندارند.
به قلم: مولانا عبدالسلام عابد
منابع:
1ـ تفسیر ابن کثیر ج ج4 ص 205.
2ـ سنن ابی داود، باب فی الانتصار برذل الخیل و الضعفه ج 3 ص 32.
3ـ سنن النسائی، الجهاد، باب الاستنصار بالضعیف ج 6 ص 45.
پاسخ ها